Çalışmalarımız
Proje DAMAK markasının katkıları ve Antepfıstığı Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü iş birliğinde 2011 yılında başlamıştır. 2011-2013 yıllarında projenin birinci fazı, 2014-2018 yıllarında ikinci fazı tamamlanmıştır. 2019 yılında ise projenin 5 yıl sürmesi planlanan üçüncü fazına başlanmıştır ve aynı yıl projeye Gaziantep İl Millî Eğitim Müdürlüğü iş birliğinde, çocukların fıstık tarımı konusunda farkındalık kazanmasını amaçlayan eğitim projesi de eklenmiştir.
Kırsal Kalkınma Projesi: Projede genel olarak Antepfıstığı bahçelerinin verimliliği ile sürdürülebilir yönetimine ilişkin sorunlara yönelik farkındalık yaratılması, bu sorunlara ilişkin kalıcı çözümler geliştirilmesi ve oluşturulan modelin Barak Ovası’nda yaygınlaştırılarak Antepfıstığı üretiminin aşamalı olarak geliştirilmesi amaçlanmıştır.
Eğitim Projesi: Eğitim çalışmalarının amacı fıstığın yaşamımızdaki yerini görmek, Gaziantep, Türkiye ve dünya için önemini fark etmek, çocukları anne ve babalarının üretimini yaptığı yerel ürünün değeri hakkında bilgilendirmek, bu ürüne sahip çıkmalarını ve üretime devam etmelerini özendirmektir.
Kırsal Kalkınma Projesi: Projenin 2019-2023 yıllarına ilişkin üçüncü etabında danışmanlık ve verim analizi çalışmalarına devam edilmesi, Gökçeli Havzası’ndaki 100 üreticiye iyi tarım eğitimleri verilmesi, proje uygulamalarının bölgede yaygınlaştırılması amacıyla her yıl civardaki 6 köyde üretici sohbetleri yapılarak yılda 90 üreticiye ulaşılması, 5 yılın sonunda toplamda 60 aşıcı ve 60 budamacı yetiştirilmesi, yaşlı antepfıstığı ağaçlarında tepe tacı gençleştirmesi örnek uygulamaları kapsamında 5 bahçe 50 ağaçta uygulama yapılması ile İlkokul 3 ve 4. sınıflarda okuyan 4 bin 500 çocuğa fıstık tarımına yönelik farkındalık odaklı eğitim verilmesi planlanmıştır.
Eğitim Projesi: Bu kapsamda ilkokul çocuklarına yönelik hazırlanan afiş, sunum, çalışma kâğıtları gibi eğitici materyallerle desteklenen kısa süreli etkinlik TEMA Vakfı gönüllüleri tarafından gönüllü öğretmenlerin sınıflarında uygulanmaktadır.
Projede 2011-2013 yıllarında Gaziantep Yavuzeli ve Araban ilçeleri ile Şanlıurfa Birecik ilçelerindeki 648 üreticiye eğitim verilmiş, proje örnek uygulamalarının yapıldığı ve uzmanlarca düzenli izlenen ve danışmanlık verilen 611 dekar büyüklüğünde biri organik 23 örnek uygulama bahçesi oluşturulmuştur. 3 yılın sonunda örnek bahçelerdeki verim, komşu bahçelere kıyasla %149 oranında artış göstermiştir. 2014-2018 yıllarında ise proje uygulamaları, bölgede üretimin en fazla; ağaç başına verimin ise en düşük olduğu Barak Ovası’nda uygulanacak şekilde düzenlenmiştir. Gaziantep Oğuzeli, Nizip ve Karkamış ilçeleri de projeye dahil edilmiştir. Bu bölgede seçilen 154 üretici ile birlikte danışmanlık verilen bahçe sayısı 177’ye bahçe büyüklüğü 6.201 dekara yükselmiştir. 5 yılda 824 üreticiye eğitim verilmiştir. Bölgedeki uzman aşıcı ve budamacı eksikliğini gidermek üzere sertifikalı 56 aşıcı ve 77 budamacı bölgeye kazandırılmıştır. Bahçelerdeki erkek ağaç eksikliğini gidermek üzere 2.000 adet erkek antepfıstığı fidanı yetiştirilerek erkek fidan eksikliği olan 54 üreticiye dağıtımı yapılmıştır. Birinci fazdaki 21 bahçe ile 154 bahçeyi temsilen seçilen 33 bahçede verim analizleri yapılmıştır. Bu bahçelerdeki verimler 2018 yıl sonu itibari ile birinci faz bahçelerde %113, ikinci faz bahçelerde %3 olmuştur.
2019-2020 yılında 886 üreticiye danışmanlık hizmeti verilmiştir. 100 üretici ile üretici sohbetleri, 90 üretici ile iyi tarım uygulama eğitimleri gerçekleştirilmiştir. 2020 yılında 5 bahçede 50 ağaçta tepe tacı gençleştirme ikinci yıl uygulamaları yapılmıştır, bahçelerdeki erkek ağaç eksikliğini gidermek üzere 36 köyde 183 üreticiye 1.000 adet aşılı erkek antepfıstığı fidanı dağıtılmıştır. Yürütülen tüm proje uygulamaları ile 2020 yılında proje bahçelerinde komşu bahçelere kıyasla birinci faz bahçelerde %105, ikinci faz bahçelerde %54 ortalama %80 verim artışı sağlanmıştır.
Projenin 10. Yılına başladığımız 2021 yılında da bahçe ziyaretlerine ve üreticilere antepfıstığı yetiştiriciliği ile ilgili danışmanlık desteği çalışmalarına devam edilmiştir. Yıl içerisinde toplamda 322 üreticiye danışmanlık hizmeti verilmiştir. 83 üreticinin katılımıyla 5 iyi tarım uygulama eğitimi, 170 üreticinin katılımıyla 10 üretici sohbeti ve 20 üretici katılımıyla sertifikalı budamacı eğitimini gerçekleştirilmiştir. Polen yoğunluğunun artırılması amacıyla 2020 yılında dağıtımı yapılan 1000 adet aşılı erkek fidana ilave olarak yıl içerisinde de 38 köyde 139 üreticiye 500 adet aşılı erkek fidan dağıtımı yapılmıştır. Üreticilere proje materyallerinden “Soru ve Yanıtlarla Antepfıstığı Yetiştiriciliği” adlı kitabı ile “Antepfıstığı Tarım Cep Takvimi” ve “Antepfıstığı Duvar Takvimi” dağıtımlarına devam edilerek, toplamda 447 materyal dağıtımı gerçekleştirdik. Proje kapsamında yapılan 2021 yılı verim analizleri sonuçlarına göre FBO-1 bahçelerinde %125, FBO-2 bahçelerinde %84 verim artışı, proje bahçeleri toplu olarak değerlendirildiğinde ise ortalama %105 oranında verim artışı sağlanmıştır.
Proje kapsamında ilkokul seviyesine yönelik eğitim etkinlikleri geliştirilmiş ve eğitim materyalleri tasarlanmıştır. Çalışmaların amacı, fıstığın yaşamımızdaki yerini görmek, Gaziantep, Türkiye ve dünya için fıstığın önemini fark etmek, sağlıklı ve verimli fıstık ağaçları yetiştirebilmenin koşullarına dikkat çekmek, bu alanda çalışanların ve çiftçilerin emeğini görünür kılabilmektedir.
2019’dan yılından bu yana Gaziantep’te uygulanan eğitim etkinlikleri ile ilkokul seviyesinde 5.381 çocuğa ulaşılmıştır.
2022 yılı içerisinde 393 adam/günlük danışmanlık hizmeti verilmiştir. 17 iyi tarım uygulama eğitimi ve 22 üretici sohbeti ile toplamda 558 üreticiye ulaşılmıştır. Sertifikalı budamacı eğitimi ile bölgeye 21 yeni budamacı kazandırılmıştır. Toplamda 100 dekar büyüklüğünde 22 üretici bahçesinde leonardit bazlı toprak düzenleyici organik gübre uygulaması gerçekleştirilmiştir. Üreticilere proje materyallerinden “Soru ve Yanıtlarla Antepfıstığı Yetiştiriciliği” adlı kitabı ile “Antepfıstığı Tarım Cep Takvimi”, “Antepfıstığı Duvar Takvimi” ve “Antepfıstığında Dişi ve Erkek Ağacın Önemine İlişkin Broşür” dağıtımlarına devam ettik ve toplamda 2.178 adet materyal dağıtımı yapılmıştır. Proje kapsamında yapılan 2022 yılı verim analizlerine göre FBO-1 bahçelerinde %136, FBO-2 bahçelerinde %129 verim artışı, proje bahçeleri toplu olarak değerlendirildiğinde ise ortalama %133 verim artışı sağlanmıştır.
2023 yılı içerisinde 376 danışmanlık hizmeti verilmiştir. Eğitim çalışmaları kapsamında 9 üretici sohbetiyle 154 üreticiye, 9 iyi tarım uygulama eğitimiyle 134 üreticiye ve 2 yerel mühendis eğitimiyle 45 teknik personele ulaşılmıştır. Sertifikalı birer aşıcı ve budamacı eğitimiyle bölgeye 25 yeni aşıcı ve 21 yeni budamacı kazandırılmıştır. 85 üreticinin katılımı ile “Antepfıstığında Dal Güvesi Zararlısının Çıkışı ve Mücadelesi” ve “Farklı Gübre Uygulamalarının Toprağın Bitki Besin Maddesi ve Su Tutumuna Etkisi” temalı 2 bahçe günü etkinliği gerçekleştirilmiştir. Üreticilere proje materyallerinden “Soru ve Yanıtlarla Antepfıstığı Yetiştiriciliği” adlı kitabı ile “Antepfıstığı Tarım Cep Takvimi”, “Antepfıstığı Duvar Takvimi” ve “Antepfıstığında Dişi ve Erkek Ağacın Önemine İlişkin Broşür” dağıtımlarına devam ettik ve toplamda 927 adet materyal dağıtımı yapılmıştır. Proje kapsamında yapılan 2022 yılı verim analizlerine göre FBO-1 bahçelerinde %158, FBO-2 bahçelerinde %148 verim artışı ile 13. yılın sonunda çalışma yapılan tüm bahçelerde ortalama verim 2,5 katına çıkarılmıştır.
